آمالگام سینالوکس

معرفی آمالکپ سینالوکس (Cinalux)

آمالگام همچنان یکی از قدیمی‌ترین و قابل اعتمادترین مواد ترمیم کننده به شمار می‌رود که بیش از ۱۵۰ سال است در کلینیک‌های دندانپزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده، که ترکیبی از فلزات مختلف است، به دلیل دوام بالا و هزینه مقرون‌به‌صرفه، گزینه‌ای ایده‌آل برای ترمیم حفره‌های کلاس II و III در دندان‌های خلفی محسوب می‌شود. در میان برندهای موجود، آمالکپ سینالوکس (Cinalux) به عنوان یک محصول ایرانی، با فناوری اتمایزینگ گازی تولید می‌شود و توسط شرکت اوزان (Owzan) عرضه می‌گردد. این محصول که جز پرفروش ترین مواد که فاقد روی و فاز مضر گاما دو (γ₂) است، استانداردهای بین‌المللی مانند ADA را برآورده می‌کند و برای دندانپزشکانی که به دنبال ماده‌ای با عملکرد بالینی عالی و سهولت استفاده هستند، انتخابی استراتژیک است.

ترکیبات و ویژگی‌های فنی آمالکپ سینالوکس

آمالکپ سینالوکس یک آمالگام با مس بالا (High-Copper) و ذرات کروی (Spherical-Particle) است که از ترکیب جیوه مایع با پودر آلیاژ فلزی تشکیل می‌شود. این ترکیب، خمیری شکل‌پذیر ایجاد می‌کند که پس از قرارگیری در حفره دندان، به سرعت سفت شده و ترمیمی مقاوم می‌سازد. درصد نقره در آن ۴۲% است، که به استحکام و مقاومت در برابر خوردگی کمک می‌کند.

ترکیبات اصلی (بر اساس کپسول‌های استاندارد)

نوع کپسول	پودر آلیاژ (میلی‌گرم)	جیوه (میلی‌گرم)	کاربرد پیشنهادی
یک واحدی	۴۰۰	۳۴۰	حفره‌های کوچک (کلاس I کوچک)
دو واحدی	۶۰۰	۵۱۰	حفره‌های متوسط (کلاس II)
سه واحدی	۸۰۰	۷۰۰	حفره‌های بزرگ (دندان‌های مولر)
پنج واحدی	۱۰۰۰	۸۵۰	ترمیم‌های وسیع

 

ترکیبات آلیاژ شامل نقره (Ag: ۴۰-۴۵%)، قلع (Sn: ۲۵-۳۰%)، مس (Cu: ۲۰-۲۵%) و مقادیر ناچیز ایندیوم و پالادیوم است، بدون حضور روی (Zn) که می‌تواند باعث انبساط بیش از حد شود. تحلیل طیف‌نگاری گاما (Neutron Activation Analysis) بر روی نمونه‌های سینالوکس نشان می‌دهد که درصد عناصر آن کاملاً یکنواخت و مطابق با استانداردهای کارخانه است، بدون تفاوت معنادار با آمالگام‌های استاندارد مانند Sybralloy (ADA-approved). این ویژگی، ثبات کیفی محصول را در تولید انبوه تضمین می‌کند.

ویژگی‌های فیزیکی-مکانیکی

• استحکام فشاری: تا ۵۳۰ مگاپاسکال (MPa)، که آن را برای تحمل نیروهای جویدن (تا ۲۰۰-۵۰۰ N) ایده‌آل می‌سازد.
• زمان تنظیم: اولیه ۳-۵ دقیقه، نهایی ۲۴ ساعت؛ انقباض کم (کمتر از ۲۰ میکرومتر).
• سختی: بالا، با مقاومت عالی در برابر سایش و خوردگی.
• انبساط حرارتی: نزدیک به دندان طبیعی (۱۱-۱۶ × ۱۰⁻⁶ /°C)، که خطر ترک‌خوردگی را کاهش می‌دهد.
• عدم وجود فاز γ₂: این فاز ضعیف (قلع-جیوه) در آمالگام‌های قدیمی باعث شکست زودرس می‌شد، اما سینالوکس با مس بالا، آن را حذف کرده و دوام را افزایش می‌دهد.

این مشخصات، سینالوکس را به عنوان یک آمالگام "غیرگاما" (Gamma-Free) معرفی می‌کند، که در مقایسه با سایر عملکرد بالاتری دارد.

 

مزایای بالینی آمالکپ سینالوکس برای دندانپزشکان

آمالکپ سینالوکس نه تنها دوام بالایی ارائه می‌دهد، بلکه در کلینیک، کارایی را افزایش می‌بخشد. مطالعات نشان می‌دهند که آمالگام‌های مشابه، نرخ بقای ۷۶-۸۰% پس از ۵ سال در ترمیم‌های کلاس II پیچیده دارند، که با قابل مقایسه است.

مزایای کلیدی:

1. دوام و طول عمر طولانی: ماندگاری تا ۱۵ سال یا بیشتر در دندان‌های عقبی، با نرخ شکست کم (کمتر از ۵% در سال اول). این ویژگی، نیاز به تعویض مکرر را کاهش داده و رضایت بیمار را افزایش می‌دهد.
2. مقاومت مکانیکی برتر: تحمل فشارهای بالای جویدن (تا ۵۳۰ MPa)، ایده‌آل برای بیماران با عادات براکسیسم یا رژیم غذایی سخت.
3. سهولت و سرعت کاربرد: کپسولی بودن، مخلوط کردن را در ۱۰-۱۵ ثانیه انجام می‌دهد؛ بدون نیاز به تجهیزات پیچیده، زمان کلینیکی را به ۲۰-۳۰ دقیقه کاهش می‌دهد.
4. مقرون‌به‌صرفه: هزینه هر ترمیم حدود ۳۰-۵۰% کمتر از کامپوزیت، که برای بیماران کم‌درآمد یا ترمیم‌های متعدد مناسب است.
5. خواص ضدباکتریایی: مس بالا، رشد باکتری‌ها را مهار می‌کند و خطر پوسیدگی ثانویه را تا ۲۵% کاهش می‌دهد.
6. پرداخت و پولیش عالی: سطح صاف پس از فینیشینگ، تجمع پلاک را به حداقل می‌رساند.

در مقایسه با کامپوزیت‌ها، سینالوکس در ترمیم‌های با حجم بالا (MOD) عملکرد بهتری دارد، جایی که نرخ شکست کامپوزیت تا ۲۲% بیشتر است.

معایب و ملاحظات ایمنی

هرچند آمالگام ایمن است، اما نگرانی‌هایی وجود دارد که دندانپزشکان باید به آن‌ها توجه کنند. IADR ایمنی آن را برای جمعیت عمومی تأیید می‌کند، مگر در موارد آلرژی به اجزا یا بیماری‌های کلیوی شدید.

معایب اصلی:

1. محتوای جیوه: هرچند مقدار آزادشده (۱-۳ میکروگرم/روز) کمتر از حد مجاز WHO (۳۰ میکروگرم/روز) است، اما در زنان باردار یا کودکان، جایگزین‌هایی مانند کامپوزیت ترجیح داده می‌شود.
2. زیبایی‌شناختی ضعیف: رنگ نقره‌ای برای دندان‌های قدامی نامناسب است؛ در دندان‌های عقبی، قابل قبول اما نه ایده‌آل.
3. انبساط/انقباض حرارتی: ممکن است باعث شکاف حاشیه‌ای شود (نرخ ۱۰-۱۵% پس از ۵ سال)، هرچند در سینالوکس به دلیل عدم γ₂، کمتر است.
4. حساسیت: ۱-۲% بیماران به نقره یا مس حساسیت نشان می‌دهند؛ تست پچ توصیه می‌شود.
5. دشواری حذف: برداشتن نیاز به فرزهای کارباید دارد و ممکن است ساختار دندان را تضعیف کند.

برای کاهش ریسک، از تکنیک‌های باندینگ (مانند liner رزین) استفاده کنید تا چسبندگی افزایش یابد.

نحوه استفاده عملی در کلینیک

1. آماده‌سازی حفره: طبق اصول Black، حفره را به شکل واگرا-کنورژنت آماده کنید؛ عمق حداقل ۱.۵ میلی‌متر، با بِوِل ۶-۱۰ درجه.
2. مخلوط کردن: کپسول را در آمالگاماتور (۳۰۰۰-۴۰۰۰ rpm) برای ۵-۸ ثانیه تکان دهید تا خمیر صاف حاصل شود.
3. قرارگیری: با ابزارهای دندانپزشکی مناسب، در لایه‌های ۲ میلی‌متری فشرده کنید؛ از overpacking اجتناب کنید.
4. کار کردن و فینیشینگ: ۳-۵ دقیقه صبر کنید، سپس با فرزها و پولیش، سطح را صاف کنید.
5. پس از ترمیم: بیمار را از جویدن سخت تا ۲۴ ساعت منع کنید.

انتخاب اندازه کپسول بر اساس حجم حفره: برای کلاس II متوسط، دو واحدی کافی است.

تحلیل علمی آمالگام سینالوکس

تحلیل neutron activation بر روی سینالوکس، یکنواختی عناصر را تأیید کرده و آن را با Sybralloy و Tytin هم‌تراز می‌داند، که نشان‌دهنده کیفیت تولید است. در مطالعات بالینی، آمالگام‌های high-copper مانند سینالوکس، نرخ بقای ۹۴% پس از ۴۲ ماه بدون پوسیدگی ثانویه نشان می‌دهند، در حالی که کامپوزیت‌ها ۸۵% هستند. یک بررسی سیستماتیک بر روی ۱۰۴۱ ترمیم، نرخ شکست حاشیه‌ای را در آمالگام‌های مشابه ۸% گزارش کرده، که با خواص فیزیکی همخوانی دارد. با این حال، روند جهانی کاهش استفاده از آمالگام (۷۳% در ۵ سال اخیر در آمریکا) به دلیل نگرانی‌های زیست‌محیطی، دندانپزشکان را به سمت گزینه‌های هیبریدی سوق می‌دهد.

جمه بندی

آمالکپ سینالوکس با ترکیبات استاندارد، استحکام بالا و سهولت استفاده، گزینه‌ای عالی برای ترمیم‌های عقبی در کلینیک‌های پربار است. دوام طولانی و هزینه پایین آن، تعادل مناسبی بین کارایی و اقتصاد ایجاد می‌کند، هرچند ملاحظات ایمنی جیوه را نباید نادیده گرفت. برای دندانپزشکانی که به مواد داخلی با کیفیت جهانی علاقه‌مندند ارزش سرمایه‌گذاری را دارد. پیشنهاد می‌شود در موارد زیبایی یا حساسیت، به کامپوزیت سوئیچ کنید.